Các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS

Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ, các hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu (GNSS) đã trở thành “kim chỉ nam” cho nhiều lĩnh vực, từ xây dựng, giao thông, nông nghiệp cho đến quản lý tài nguyên. Tuy nhiên, việc lựa chọn một chiếc máy định vị GNSS phù hợp có thể khiến bạn bối rối, đặc biệt nếu bạn là người mới. Để giúp bạn dễ dàng hơn trong việc tìm hiểu và đưa ra quyết định, chúng ta sẽ cùng đi sâu vào các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS một cách chi tiết và dễ hiểu nhất. Bài viết này sẽ cung cấp  cho bạn cái nhìn tổng quan, giúp bạn tự tin hơn khi tìm hiểu về thiết bị này.

Tổng quan về máy định vị GNSS

Trước khi đi vào các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS, hãy cùng tìm hiểu về bản chất của thiết bị này. GNSS là viết tắt của Global Navigation Satellite System, là một thuật ngữ chung chỉ các hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu, bao gồm:

• GPS (Global Positioning System) của Hoa Kỳ
• GLONASS (Globalnaya Navigatsionnaya Sputnikovaya Sistema) của Nga
• Galileo của Liên minh Châu Âu
• BDS (BeiDou Navigation Satellite System) của Trung Quốc.

Máy định vị GNSS không chỉ đơn thuần thu tín hiệu từ GPS mà còn có khả năng thu nhận và xử lý tín hiệu từ nhiều hệ thống vệ tinh khác nhau, giúp tăng độ chính xác và độ ổn định của kết quả đo. Điều này đặc biệt quan trọng trong các khu vực có nhiều vật cản như nhà cao tầng, cây cối, hoặc khi cần đo đạc ở những địa hình phức tạp.

Cấu trúc tổng quan của hệ thống GNSS với các vệ tinh quay quanh Trái Đất và trạm thu nhận tín hiệu mặt đất

Các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS

Việc phân loại máy định vị GNSS giúp người dùng dễ dàng hình dung và so sánh các loại máy khác nhau, từ đó lựa chọn được thiết bị phù hợp với mục đích công việc và ngân sách. Dưới đây là các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS phổ biến nhất hiện nay.

Phân loại theo công nghệ đo đạc

Đây là một trong những tiêu chí quan trọng nhất để phân biệt các loại máy định vị GNSS.

Máy GNSS đo tĩnh (Static):

• Nguyên lý hoạt động: Máy sẽ được đặt cố định tại một vị trí trong một khoảng thời gian nhất định (vài giờ đến vài ngày) để thu thập dữ liệu tín hiệu vệ tinh. Sau đó, dữ liệu này được xử lý bằng phần mềm chuyên dụng để tính toán tọa độ chính xác.
• Ưu điểm: Độ chính xác rất cao, thường đạt đến cấp centimet hoặc milimet. Phù hợp cho các dự án đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối như lập lưới khống chế, nghiên cứu khoa học.
• Hạn chế: Tốn nhiều thời gian, không phù hợp cho các công việc đo đạc nhanh, diện rộng.

Máy GNSS đo động (RTK – Real-Time Kinematic)

• Nguyên lý hoạt động: RTK là phương pháp đo đạc thời gian thực, sử dụng một trạm gốc (Base) đã biết tọa độ để truyền dữ liệu hiệu chỉnh cho các trạm động (Rover). Dữ liệu này giúp trạm động tính toán tọa độ chính xác ngay tại hiện trường.
• Ưu điểm: Cung cấp kết quả đo chính xác cao (centimet) gần như ngay lập tức. Tiết kiệm thời gian, tăng hiệu quả công việc.
• Hạn chế: Phụ thuộc vào đường truyền dữ liệu giữa trạm Base và Rover (Radio, 3G/4G). Hoạt động tốt nhất trong phạm vi tương đối gần trạm Base.

Sự khác biệt giữa máy GNSS đo tĩnh và máy GNSS đo động RTK trong trắc địa.

Phân loại theo kênh thu và tần số

Số lượng kênh thu và dải tần số mà máy có thể bắt được cũng là các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và độ chính xác của máy.

Số lượng kênh thu: Kênh thu (Channel) là số lượng tín hiệu vệ tinh mà máy có thể xử lý đồng thời.

• Máy GNSS 200-300 kênh: Thường là các dòng máy đời cũ, chỉ có khả năng bắt tín hiệu từ GPS và GLONASS.
• Máy GNSS 400-800 kênh: Các dòng máy phổ biến hiện nay, có khả năng thu được tín hiệu từ nhiều hệ thống vệ tinh hơn như GPS, GLONASS, Galileo, BDS. Điều này giúp tăng độ ổn định và chính xác khi đo đạc, đặc biệt ở những khu vực bị che khuất.
• Máy GNSS trên 800 kênh: Các dòng máy cao cấp, có khả năng thu nhận và xử lý tất cả các tín hiệu từ các hệ thống vệ tinh hiện có trên thế giới, bao gồm cả tín hiệu bù sai số (SBAS).

Tần số thu tín hiệu:

• Máy GNSS đơn tần (Single-frequency): Chỉ thu tín hiệu ở một dải tần duy nhất (ví dụ: L1). Độ chính xác thấp hơn và dễ bị ảnh hưởng bởi tầng điện ly.
• Máy GNSS đa tần (Multi-frequency): Thu được tín hiệu ở nhiều dải tần (ví dụ: L1, L2, L5). Điều này giúp máy có thể loại bỏ hoặc giảm thiểu ảnh hưởng của tầng điện ly, tăng độ chính xác và ổn định của kết quả. Đây là tiêu chuẩn của các dòng máy RTK chuyên nghiệp hiện nay.

Máy GNSS đa tần (Multi-frequency) giúp tăng cường độ chính xác bằng cách loại bỏ nhiễu tầng điện ly

Phân loại theo mục đích sử dụng và môi trường làm việc

Mục đích sử dụng cũng là một trong các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS quan trọng. Tùy vào công việc cụ thể, bạn sẽ cần một chiếc máy có cấu hình và độ bền khác nhau.

Máy GNSS cầm tay (Handheld GNSS):

• Đặc điểm: Nhỏ gọn, dễ di chuyển, thường tích hợp màn hình cảm ứng, pin dung lượng cao.
• Ứng dụng: Phù hợp cho các công việc thu thập dữ liệu GIS (Hệ thống thông tin địa lý), định vị sơ bộ, lập bản đồ đường đi.
• Độ chính xác: Thường ở cấp mét hoặc sub-mét (dưới 1 mét).

Máy GNSS khảo sát chuyên dụng (Survey-grade GNSS):

• Đặc điểm: Kích thước lớn hơn, thường đi kèm với bộ điều khiển (controller), pin ngoài, có khả năng kết nối với các thiết bị ngoại vi khác.
• Ứng dụng: Đo đạc trắc địa, xây dựng, bản đồ địa chính, đo vẽ địa hình chi tiết.
• Độ chính xác: Rất cao, thường ở cấp centimet hoặc milimet.

Máy GNSS lắp đặt trên xe (Vehicle-mounted GNSS):

• Đặc điểm: Được thiết kế để lắp đặt trên các phương tiện di chuyển như ô tô, máy bay, tàu thủy.
• Ứng dụng: Phục vụ cho các công việc dẫn đường tự động, giám sát hành trình, khảo sát địa vật lý trên diện rộng.

Phân loại theo hãng sản xuất

Thị trường máy định vị GNSS rất đa dạng với nhiều thương hiệu nổi tiếng trên thế giới. Các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS theo hãng sản xuất cũng giúp người dùng có cái nhìn tổng quan về chất lượng và công nghệ.

Thương hiệu hàng đầu (Top-tier brands):

• Đại diện: Trimble, Leica Geosystems, Topcon.
• Đặc điểm: Công nghệ tiên tiến, độ chính xác cao, độ bền vượt trội, phần mềm mạnh mẽ, dịch vụ hỗ trợ tốt.
• Phân khúc: Cao cấp.

Thương hiệu phổ biến (Mid-range brands):

• Đại diện: South Surveying & Mapping Instruments, Hi-Target, Ruide.
• Đặc điểm: Giá cả hợp lý, tính năng đáp ứng tốt nhu cầu của đa số người dùng, công nghệ ngày càng được cải thiện.
• Phân khúc: Trung cấp.

Lựa chọn thương hiệu uy tín là một trong các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS quan trọng.

Lời khuyên khi lựa chọn máy định vị GNSS

Việc nắm vững các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn sáng suốt. Tuy nhiên, để có được quyết định tốt nhất, bạn cần cân nhắc thêm một số yếu tố sau:

• Mục đích sử dụng: Bạn cần sử dụng máy để làm gì? Khảo sát xây dựng, đo đạc địa chính, hay chỉ là thu thập dữ liệu GIS? Mỗi mục đích sẽ đòi hỏi một loại máy với độ chính xác và tính năng khác nhau.
• Ngân sách: Ngân sách là yếu tố quan trọng quyết định bạn có thể tiếp cận được loại máy nào. Đừng ngần ngại liên hệ với nhà cung cấp để được tư vấn các dòng máy phù hợp với túi tiền.
• Điều kiện làm việc: Bạn sẽ làm việc ở môi trường nào? Nếu thường xuyên làm việc trong điều kiện khắc nghiệt, bạn cần một chiếc máy có chuẩn kháng bụi, nước (IP) cao.
• Dịch vụ hỗ trợ và bảo hành: Một chiếc máy tốt không chỉ cần chất lượng mà còn cần dịch vụ hậu mãi uy tín. Hãy tìm mua sản phẩm tại các đơn vị phân phối chính hãng như Trắc Địa Sao Việt để đảm bảo quyền lợi của mình.

Hy vọng rằng, với những thông tin chi tiết về các tiêu chí phân loại máy định vị GNSS trên đây, bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về thế giới của những thiết bị trắc địa hiện đại. Việc hiểu rõ từng loại máy sẽ giúp bạn tự tin hơn trong việc lựa chọn công cụ phù hợp, từ đó nâng cao hiệu quả công việc và đạt được những thành công mới trong lĩnh vực của mình.

Tại Trắc Địa Sao Việt, chúng tôi cung cấp đa dạng các dòng máy định vị GNSS chính hãng từ các thương hiệu hàng đầu thế giới. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ tận tình nhấ

CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ CÔNG NGHỆ TRẮC ĐỊA SAO VIỆT

• Địa chỉ: Số nhà B20 ngõ 252 Lương Thế Vinh, phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội
• Hotline: 0912 339 513
• Website: https://maytracdiasaoviet.vn/