Các nguyên lý đo cao trong trắc địa

Trắc địa là một lĩnh vực khoa học và kỹ thuật tập trung vào đo đạc và bản đồ hóa bề mặt Trái Đất. Trong đó, đo cao là một phần quan trọng, giúp xác định độ cao của các điểm trên bề mặt so với một mốc chuẩn. Cùng Máy Trắc Địa Sao Việt tìm hiểu kỹ hơn về các nguyên lý đo cao trong trắc địa trong bài viết dưới đây:

Các nguyên lý đo cao trong trắc địa

Một điểm trên bề mặt Trái Đất được xác định bằng tọa độ địa lý và độ cao. Như chúng ta đã biết, mặt thủy chuẩn là mặt nước biển trung bình kéo dài qua các lục địa và hải đảo, tạo thành một bề mặt cong liên tục. 

Độ cao của một điểm là khoảng cách thẳng đứng từ điểm đó đến mặt thủy chuẩn (theo phương của dây dọi) và được gọi là độ cao tuyệt đối. 

Ngoài ra, tại mỗi điểm trên mặt đất cũng có một mặt thủy chuẩn đi qua, gọi là mặt thủy chuẩn giả định. Khoảng cách thẳng đứng từ một điểm đến mặt thủy chuẩn giả định đi qua một điểm khác được gọi là độ cao tương đối giữa hai điểm đó.

>>>Xem thêm: Máy thủy bình

Hiệu độ cao giữa hai điểm  là khoảng cách theo chiều thẳng đứng giữa hai mặt thủy chuẩn đi qua hai điểm đó 

Hiệu độ cao giữa hai điểm  là khoảng cách theo chiều thẳng đứng giữa hai mặt thủy chuẩn đi qua hai điểm đó

AA” : hiệu độ cao giữa A và B.

Độ cao tuyệt đối của điểm A ký hiệu là HA. Hiệu độ cao hay độ chênh cao giữa hai điểm A và B ký hiệu là hAB được tính như sau: Hab = HB – HA

Dưới đây là các nguyên lý đo cao trong trắc địa được áp dụng phổ biến nhất:

Đo cao hình học

Đo cao hình học (còn gọi là đo cao thủy chuẩn) là phương pháp đo cao chính xác nhất, thường được sử dụng trong các công trình xây dựng và quy hoạch đô thị. Nguyên lý cơ bản của phương pháp này dựa trên việc đo độ chênh cao giữa hai điểm bằng một máy thủy chuẩn và thước đo.

Phương pháp này cho kết quả rất chính xác, được dùng nhiều nhất trong công tác đo độ cao. Tuy nhiên cần sự tỉ mỉ và yêu cầu thiết bị chất lượng cao.

Nguyên lý đo cao hình học – một trong các nguyên lý đo cao trong trắc địa

Đo cao lượng giác

Phương pháp đo cao lượng giác sử dụng một thiết bị trắc địa gọi là máy kinh vĩ để đo góc nghiêng của tia ngắm. Khi biết khoảng cách nằm ngang giữa hai điểm, có thể sử dụng các công thức lượng giác để tính ra độ chênh cao. Phương pháp này không đạt độ chính xác cao như đo cao hình học, nhưng là lựa chọn lý tưởng khi làm việc ở các địa hình phức tạp (khu vực đồi núi, nơi khó tiếp cận).

Nguyên lý đo cao hình học

Đo cao áp kế

Đo cao áp kế dựa trên nguyên lý thay đổi áp suất không khí theo độ cao (áp suất không khí giảm khi độ cao tăng). Sử dụng khí áp kế để đo sự khác biệt về áp suất không khí giữa hai điểm, từ đó tính toán độ chênh cao giữa chúng.

Phương pháp này thường được sử dụng trong các ứng dụng đo cao tạm thời hoặc trong các chuyến đi thám hiểm. Mặc dù phương pháp này đơn giản và không đòi hỏi thiết bị phức tạp, nhưng độ chính xác không cao và dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố thời tiết.

Đo cao thủy tĩnh

Phương pháp đo cao thủy tĩnh dựa trên nguyên lý rằng mặt thoáng của chất lỏng trong hai bình thông nhau luôn nằm ở cùng một độ cao. Phương pháp này khá đơn giản và có độ chính xác tương đối, thích hợp cho các công trình xây dựng nhỏ và không yêu cầu độ chính xác cao.

>>>Tham khảo: Máy toàn đạc

Sơ đồ cấu tạo máy đo cao thủy tĩnh

Đo cao vô tuyến điện

Đo cao vô tuyến điện dựa trên tính chất phản xạ của sóng điện từ, sóng ánh sáng hoặc sóng âm. Đây là phương pháp hiện đại, thường được áp dụng trong các hệ thống định vị vệ tinh như GPS. Thiết bị đo khoảng cách sử dụng sóng để đo khoảng cách thẳng đứng giữa bộ phận phát sóng và bộ phận phản xạ, cho kết quả độ chênh cao giữa hai điểm.

Phương pháp này cho kết quả nhanh chóng và chính xác, đặc biệt hữu ích trong các dự án lớn và phức tạp.

Đo cao cơ học

Phương pháp đo cao cơ học kết hợp nguyên lý truyền động cơ học theo phương ngang và dao động của con lắc. Thiết bị đo cao cơ học (dây dọi, thước đo,…) ghi lại sự thay đổi độ chênh cao dưới dạng số liệu hoặc đồ thị khi xe di chuyển.

Đơn vị cung cấp các thiết bị đo trắc địa

Công ty TNHH Thương Mại và Công nghệ Trắc Địa Sao Việt là một trong những đơn vị hàng đầu tại Việt Nam chuyên cung cấp các thiết bị đo trắc địa. Công ty cung cấp đa dạng các sản phẩm như máy toàn đạc điện tử, máy thủy chuẩn, máy GPS, và nhiều thiết bị đo đạc khác.

Tùy thuộc vào mục đích sử dụng và ngân sách, Sao Việt sẽ tư vấn các thiết bị phù  hợp nhất cũng như hỗ trợ xuyên suốt quá trình sử dụng thiết bị, đảm bảo tính chính xác và hiệu quả. 

Qua bài viết trên đây, bạn đọc đã có thêm những thông tin về các nguyên lý đo cao trong trắc địa. Nếu cần tư vấn thêm về sản phẩm, quý khách hàng vui lòng liên hệ theo thông tin dưới đây để được hỗ trợ nhanh nhất!

CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ CÔNG NGHỆ TRẮC ĐỊA SAO VIỆT

• Địa chỉ: Số nhà B20 ngõ 252 Lương Thế Vinh, phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội
• Hotline: 0912 339 513
• Website: https://maytracdiasaoviet.vn/