Trang chủ / Tin tức / Hướng dẫn cách đọc tọa độ địa lý đơn giản

Hướng dẫn cách đọc tọa độ địa lý đơn giản

24 02 2025

Ký hiệu bản đồ là gì? Tìm hiểu vai trò và ý nghĩa quan trọng

Tọa độ địa lý là công cụ quan trọng giúp xác định vị trí trên Trái Đất, được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như trắc địa, hàng hải, thám hiểm,…. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách đọc và hiểu đúng các thông tin này. Trong bài viết này, Máy Trắc Địa Sao Việt sẽ hướng dẫn cách đọc tọa độ địa lý đơn giản và hiệu quả, từ các khái niệm cơ bản đến cách sử dụng thiết bị GPS. Hãy cùng khám phá!

Nội Dung Chính

Khái niệm cơ bản về tọa độ địa lý

Tọa độ địa lý bao gồm hai thành phần chính:

Vĩ độ (Latitude): Là khoảng cách góc từ xích đạo đến vị trí cần xác định, đo theo hướng Bắc hoặc Nam. Vĩ độ được đo từ 0° (xích đạo) đến 90° Bắc hoặc Nam.
Kinh độ (Longitude): Là khoảng cách góc từ kinh tuyến gốc (Greenwich) đến vị trí cần xác định, đo theo hướng Đông hoặc Tây. Kinh độ được đo từ 0° đến 180° Đông hoặc Tây.

Cấu trúc của một tọa độ địa lý

Tọa độ địa lý thường được viết dưới dạng: Vĩ độ, Kinh độ (Vĩ độ luôn được ghi trước kinh độ).

Xác định vĩ độ thuộc bán cầu nào: N (North): Bán cầu Bắc hoặc S (South): Bán cầu Nam.
Xác định kinh độ thuộc bán cầu nào: E (East): Đông bán cầu hoặc W (West): Tây bán cầu.

Ví dụ:

21.0285°N, 105.8542°E (tọa độ của Hà Nội).
10.762622°N, 106.660172°E (tọa độ của TP. Hồ Chí Minh).

Cách biểu diễn tọa độ:

Hệ thập phân (Decimal Degrees – DD). Ví dụ: 21.0285°N, 105.8542°E.
Hệ độ, phút, giây (Degrees, Minutes, Seconds – DMS). Ví dụ: 21°01’42.6″N, 105°51’15.1″E.

>>>Tham khảo ngay: Máy đo GPS RTK

Khái niệm cơ bản về tọa độ địa lý

Cách chuyển đổi giữa DD và DMS

Từ DD sang DMS:

Sử dụng công thức:

Độ = Phần nguyên của số thập phân.
Phút = Phần thập phân × 60.
Giây = Phần thập phân của phút × 60.
Ví dụ: 21.0285° → 21°01’42.6″.

Từ DMS sang DD:

Sử dụng công thức:

DD = Độ + (Phút/60) + (Giây/3600).
Ví dụ: 21°01’42.6″ → 21.0285°.

Tìm hiểu cách đọc tọa độ địa lý như thế nào?

Dựa vào cấu trúc của một tọa độ địa lý (đã trình bày phía trên), ta có cách đọc tọa độ địa lý theo từng phương thức như sau:

Xác định tọa độ trên bản đồ giấy

Bước 1: Tìm các đường vĩ tuyến (đường nằm ngang) và kinh tuyến (đường thẳng đứng) trên bản đồ. Trong trường hợp điểm nằm giữa hai vạch chỉ 20° và 21°, bạn cần xác định khoảng cách tương đối để ước tính giá trị chính xác, ví dụ 20°30’N.
Bước 2: Xác định vị trí của điểm cần tìm bằng cách tìm giao điểm giữa đường vĩ tuyến và kinh tuyến tương ứng.
Bước 3: Ghi lại giá trị của vĩ độ và kinh độ, bao gồm cả đơn vị đo lường (° – độ, ‘ – phút, ” – giây) cùng hướng (N – Bắc, S – Nam, E – Đông, W – Tây). Ví dụ một điểm trên bản đồ có thể được ghi là: 21.036000, 105.841781.

Dựa vào những đường ngang và đường dọc để đọc tọa độ địa lý trên bản đồ giấy

Đọc tọa độ trên bản đồ số

Sử dụng phần mềm GIS hoặc ứng dụng bản đồ như Google Maps cho phép bạn dễ dàng xác định tọa độ.

Cách thực hiện:

Mở ứng dụng bản đồ và tìm kiếm vị trí bạn muốn xác định.
Nhấp chuột phải vào điểm đó (trên máy tính) hoặc giữ ngón tay (trên điện thoại) để hiển thị thông tin chi tiết.
Tọa độ địa lý thường được hiển thị dưới dạng số thập phân (DD), ví dụ 21.014902, 105.765156. Trong trường hợp cần chuyển đổi sang hệ Độ, Phút, Giây (DMS) bạn có thể sử dụng các phần mềm hoặc công cụ trực tuyến.

Hướng dẫn cách đọc tọa độ địa lý trên Google Map

Đọc tọa độ từ thiết bị GPS

Các thiết bị như máy GPS cầm tay hoặc smartphone có tính năng GPS rất hữu ích trong việc xác định tọa độ chính xác.

Cách sử dụng:

Bước 1: Khởi động và kết nối thiết bị GPS Bật thiết bị GPS và chờ cho nó kết nối với các vệ tinh để lấy vị trí hiện tại. Tùy theo thiết bị, bạn có thể tìm thông tin tọa độ tại mục “Current Location” (Vị trí hiện tại), “Coordinates” (Tọa độ), hoặc “Satellite Info” (Thông tin vệ tinh).
Bước 2: Xem thông tin tọa độ trên màn hình: Sau khi kết nối thành công, tọa độ sẽ hiển thị trên màn hình thiết bị. Thông thường, tọa độ sẽ được thể hiện theo dạng (vĩ độ, kinh độ). Ví dụ: một thiết bị có thể hiển thị tọa độ là (20.2625°N, 105.5056°E) cho một vị trí cụ thể.
Bước 3: Ghi lại thông tin tọa độ đầy đủ: Chuyển đổi định dạng tọa độ nếu cần: Vào mục Settings (Cài đặt) ⮕ Coordinate Format (Định dạng tọa độ) ⮕ chọn: DD: Hệ thập phân hoặc DMS: Hệ độ, phút, giây.
Bước 4: Ghi chú chính xác tọa độ: Ghi lại tọa độ hiển thị trên thiết bị, đảm bảo bao gồm cả hướng (N, S, E, W).

Sử dụng thiết bị GPS để đọc tọa độ địa lý

Cách đọc tọa độ địa lý trên GPS

Những lỗi thường gặp khi đọc tọa độ địa lý

Sai thứ tự đọc tọa độ: Quy tắc là Vĩ độ phải được đọc trước, sau đó mới đến kinh độ.

Ví dụ đúng: 20°15’45″N, 105°30’20″E.
Ví dụ sai: 105°30’20″E, 20°15’45″N.

Nhầm ký hiệu hướng: Việc nhầm lẫn giữa các ký hiệu này có thể dẫn đến việc xác định sai vị trí địa lý.

Vĩ độ: Ký hiệu Bắc (N) và Nam (S).
Kinh độ: Ký hiệu Đông (E) và Tây (W).

Thiếu đơn vị đo: Bỏ qua các ký hiệu như độ (°), phút (‘), hoặc giây (“) có thể gây nhầm lẫn, đặc biệt trong việc xử lý dữ liệu tọa độ.

Nhập sai hệ tọa độ: Có hai hệ tọa độ phổ biến là DMS (Độ, Phút, Giây) và DD (Độ Thập phân).

Lưu ý khi đọc tọa độ địa lý

Thứ tự đọc tọa độ: Khi ghi chép tọa độ, luôn nhớ rằng vĩ độ phải được ghi trước kinh độ. Ví dụ: 20°15’45″N, 105°30’20″E là cách viết đúng, trong khi viết ngược lại sẽ dẫn đến nhầm lẫn1.
Kiểm tra ký hiệu hướng: Ký hiệu Bắc (N), Nam (S), Đông (E), Tây (W): Đảm bảo rằng bạn sử dụng đúng các ký hiệu này để tránh nhầm lẫn về vị trí. Việc nhầm lẫn giữa các ký hiệu có thể dẫn đến việc xác định sai vị trí địa lý12.
Ghi chú đầy đủ thông tin: Khi ghi lại tọa độ, hãy chắc chắn bao gồm đầy đủ các đơn vị đo như độ (°), phút (‘), và giây (“). Việc thiếu sót này có thể gây ra sự hiểu nhầm về tọa độ đã ghi
Kiểm tra độ chính xác của thiết bị GPS: Tín hiệu GPS có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh như tòa nhà cao tầng hoặc cây cối. Hãy đảm bảo rằng thiết bị đang hoạt động trong điều kiện tốt nhất để có được tọa độ chính xác.
Kiểm tra hệ quy chiếu: Có nhiều hệ tọa độ khác nhau như WGS 84 hay VN-2000. Việc hiểu rõ hệ tọa độ nào đang được sử dụng sẽ giúp bạn đọc và chuyển đổi tọa độ một cách chính xác hơn

Mẹo cải thiện kỹ năng đọc tọa độ

Hiểu rõ về cấu trúc tọa độ
Sử dụng các công cụ hỗ trợ như GPS, Google Maps, ArcGIS hoặc QGIS giúp bạn nhập và tra cứu tọa độ dễ dàng.
Thực hành thường xuyên trong thực tế: luyện tập bằng cách sử dụng bản đồ giấy hoặc ứng dụng bản đồ số giúp bạn quen thuộc với cách xác định và đọc tọa độ chính xác, nhanh chóng
Luyện ghi nhớ ký hiệu và định hướng nhằm xác định nhanh hướng của tọa độ để tăng tốc độ đọc và phân tích. N (North): Bắc | S (South): Nam | E (East): Đông | W (West): Tây.

CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ CÔNG NGHỆ TRẮC ĐỊA SAO VIỆT